Паром празь Ля-Манш

Вершы

Вярнуцца да Зьместу

Парыжанка з Кносу*
 

Парыжанка з Кносу,

*Пад такой назваю вядома фрэскавая выява маладой жанчыны (XVI ст. да н. э.) з Кноскага палацу на Крыце.

ты едзеш у менскім трамваі № 6
з крыжыкам на язычніцкай шыі,
у суправаджэньні сіняга пеўніка,
які не пасьпеў зрабіцца мужчынам.
Каб прыдумаць табе біяграфію
(у грамадзкім транспарце
я баўлюся такімі бяскрыўднымі гульнямі),
дастаткова трох дрогкіх прыпынкаў.
Ты чамусьці працуеш архітэктарам,
начальнік называе цябе
танканогай карыятыдаю,
маючы наконт ножак зь цёплага мармуру
далёкасяжныя пляны.
Ты скардзісься каханку,
які, адрозна ад начальніка,
ад самае вясны не дарыў табе кветак
і не прыдумаў нічога лепшага,
як зваць цябе марцоваю коткай.
(Мужу на начальніка ня скардзяцца.
Мужу гатуюць на вячэру сіняга пеўніка.)
Усё гэта да позеху трывіяльна,
але
ў тваіх антрацытавых вачах
люструецца іншы жыцьцяпіс,
дзе кожны сюжэт
слухае ўтрапёных цыкадаў,
душна пахнучы лявандаю.
Цар Мінас
не прапускае ніводнага хітона
(твой — не выключэньне).
Царыца Пасыфая
(O tempora, o mores!)
закахалася ў белага быка.
Дэдал
заняў пасаду
прыдворнага мастака й дойліда.
Гэта ён
пакінуў твой птушыны профіль
колеру лесавога мёду
на сонечных скавышах
заблытаных палацавых пераходаў, якія —
шэпчуцца прыдворныя —
могуць завесьці неабачлівага чалавека
ў той час, дзе ён яшчэ не нарадзіўся,
або ў той, дзе яго ўжо няма.
Гэта ён
збудаваў Лябірынт,
але сьпярша
зрабіў сваёй гаспадыні
драўляную карову, дзе,
трапяткая ад юру, яна чакала
пасланага Пасэйдонам
рагатага каханка.
(Іхняга знакамітага сынулю
на экзамэне з гісторыі старажытнай Грэцыі
мой аднакурсьнік назаве Дзіказаўрам;
старэнькі прафэсар
дзівам пазьбегне інфаркту.)
Ты таксама ведаеш, што такое чаканьне —
ад карэньчыкаў валасоў
да вільготнае наквеці, якую
бессаромныя Дэдалавы вусны
ператваралі ў кветку шыпшыны
з нашых гіпэрбарэйскіх раздарожжаў
з разбуранымі капліцамі
ў сьціплым аздабленьні піжмы і крываўніку.
Шчасьце доўжылася
цэлых пяць начэй —
пяць цяжкіх амфараў бурштынавага віна,
пяць зорных пылінак Касіяпэі,
пяць усьмешак той,
што нарадзілася з марской пены, —
пакуль Дэдал
ня даў парады Арыядне,
якую няўдзячны Тэсэй
пакіне на гарачых камянях выспы,
дзе пасьля любоўных гульняў
грэюцца нэрэіды.
Цар Мінас
кінуў твайго каханка ў вязьніцу
(ганарар за драўляную карову
плюс ідэя з клубком нітак),
куды ты пакрыёма носіш яму
(ці не пазбавілі яго багі розуму?)
шарыкі воску і птушынае пер’е.
Яшчэ наперадзе
Траянская вайна,
бітва на Нямізе,
вынаходзтва трамвая і
трагічная сьмерць сіняга пеўніка,
якога зьесьць на вячэру твой муж,
і потым
ты асуджана прымеш порцыю
звыклых, як краявід за вакном, пяшчотаў,
а цела будзе ціха сьпяваць пра таго,
каму ты носіш васковыя шарыкі
зь пер’ем крыцкіх лебедзяў.

Далей: Твае імёны